Vận dụng toán xác suất để giải bài tập đột biến [P1]

Ví dụ 1: Một cở thể có kiểu gen AaBbDd. Nếu trong quá trình giảm phân, có 12% số tế bào đã bị rối loạn phân li của cặp NST mang cặp gen Bb ở giảm phân I, giảm phân II diễn ra bình thường, các cặp NST khác phân li bình thường. Trong các giao tử được sinh ra, lấy ngẫu nhiên 1 giao tử thì xác suất để thu được giao tử mang gen ABbD là bao nhiêu?

Để giải bài này các bạn cần tiến hành theo 2 bước sau:

Bước 1. Xác định tỉ lệ của giao tử cần tính xác suất:

Tỉ lệ giao tử ABbD là:

- Cặp gen Aa giảm phân bình thường tạo 2 loại giao tử là A và a, trong đó A=1/2.

- Cặp gen Dd giảm phân bình thường tạo 2 loại giao tử là D và d, trong đó D=1/2.

- Cặp gen Bb giảm phân không bình thường, Bb không phân li trong giảm phân I sẽ sinh ra 2 loại giao tử là Bb và O, trong đó Bb=1/2. Có 12% số tế bào giảm phân bị đột biến nên giao tử đột biến Bb có tỉ lệ = 6%.

=> Vậy loại giao tử ABbD có tỉ lệ 1/2.1/2.6%=1,5%.

Bước 2: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất:

Lấy ngẫu nhiên 1 giao tử thì xác suất thu được giao tử ABbD là 1,5%.

Tìm hiểu thêm bài Vận dụng quy tăc xác suất để giải bài tập sinh học để hiểu thêm về quy tắc xác suất.

Ví dụ 2: Một cơ thể có kiểu gen AaBbDd. Nếu trong quá trình giảm phân, có 20% số tế bào đã bị rối loạn phân li của cặp NST mang cặp Bb ở giảm phân I, giảm phân II diễn ra bình thường, các cặp NST khác phân li bình thường. Trong các giao tử được sinh ra, lấy ngẫu nhiên 2 giao tử thì xác xuất để thu được 1 giao tử mang gen AbD là bao nhiêu?

Hướng đẫn giải:

Bước 1: Xác định tỉ lệ giao tử AbD:

- Cặp gen Aa giảm phân bình thường tạo 2 loại giao tử là A và a, trong đó A=1/2.

- Cặp gen Dd giảm phân bình thường tạo 2 loại giao tử là D và d, trong đó D=1/2.

- Có 20% số tế bào đã bị rối loạn phân li của cặp NST mang gen Bb ở giảm phân I, giảm phân II diễn ra bình thường => có 80% số tế bào mang cặp gen Bb giảm phân bình thường sẽ sinh ra 2 loại giao tử là B và b, trong đó giao tử mang gen b = 80%.1/2=40%.

=> Vậy giao tử AbD có tỉ lệ: 1/2.1/2.40% = 10% =0,1. 

Các loại giao tử còn lại có tỉ lệ = 1 - 0,1 = 0,9.

Bước 2: Sử dụng toán tổ hợp để tính xác suất:

Lấy ngẫu nhiên 2 giao tử thì xác xuất để thu được 1 giao tử có kiểu gen AbD là: $=C^{1}_{2}.0,1.0,9=0,18$.

Đề xuất bạn xem thêm: Vận dụng toán xác suất để giải bài tập đột biến gen phần 2