Một loài thực vật, khi cho giao phấn giữa cây quả dẹt với cây quả bầu dục (P), thu được $F_1$ gồm toàn cây quả dẹt. Cho cây $F_1$ lai với cây đồng hợp lặn về các cặp gen, thu được đời con có kiểu hình phân li theo tỉ lệ 1 cây quả dẹt : 2 cây quả tròn : 1 cây quả bầu dục. Cho cây $F_1$ tự thụ phấn thu được $F_2$. Cho tất cả các cây quả tròn $F_2$ giao phấn với nhau thu được $F_3$. Lấy ngẫu nhiên một cây $F_3$ đem trồng, theo lí thuyết, xác suất để cây này có kiểu hình quả bầu dục là
A. 1/9 B. 1/12
C. 1/36
D. 3/16
Trích đề thi đại học năm 2013 - câu 5, mã đề 749
Hướng dẫn gải:- Ta nhận thấy $F_1$ có 1 tính trạng nhưng đem lai phân tích thu được (1+2+1) tổ hợp giao tử => $F_1$ dị hợp 2 cặp gen và tác động kiểu bổ trợ (9:6:1)
- Qui ước gen:
- A-B-: dẹt;
- A-bb và aaB-: tròn;
- aabb: bầu dục
- Các cây $F_2$ tham gia ngẫu phối có tỉ lệ kiểu gen là: 1AAbb : 2Aabb : 1aaBB : 2aaAb
- Giao tử $F_2$:
- 1/6AAbb => 1/6Ab
- 2/6Aabb => 1/6Ab : 1/6 ab
- 1/6aaBB => 1/6aB
- 2/6aaBb => 1/6aB : 1/6ab
- Xác suất để cây $F_3$ đem trồng có kiểu hình bầu dục (aabb) là: 1/3.1/3=1/9.
Lưu ý: Để khỏi bị nhầm khi làm bài tập sinh dạng này, các em cần phân biệt 2 khái niệm về: Tự thụ phấn và Giao phấn ngẫu nhiên.