Tìm tỉ lệ phân li kiểu hình ở đời con

Hướng dẫn giải bài tập sinh về phương pháp tìm tỉ lệ phân li kiểu hình ở đời con của một phép lai. Trong đề minh họa môn sinh 2017 có câu như sau:

Cho biết các gen phân li độc lập, các alen trội là trội hoàn toàn và không xảy ra đột biến. Theo lí thuyết, phép lai nào sau đây cho đời con có kiểu hình phân li theo tỉ lệ 1:1:1:1?
A. Aabb × aaBb.
B. AaBb × AaBb.
C. AaBB × AABb.
D. AaBB × AaBb.

(Trích câu 18 - đề minh họa 2017)

Hướng dẫn:

Khi gặp dạng bài này khi đọc đề chúng ta cần lưu ý đề có cho mỗi gen quy định một tính trạng hay không; tính trạng trội có trội hoàn toàn hay không; trong quá trình có diễn ra bình thường hay không. Nếu tất cả đều có như đề bài trên thì ta tiến hành làm như sau:

Cách 1: Phương pháp giải theo bài toán thuận

Ta tính tỉ lệ phân li kiểu hình của từng phép lai trong các phương án trả lời, sau đó so với kết quả của đề bài rội chọn phương án. Cụ thể như sau:

• Phép lai 1: Aabb × aaBb, đời con cho 4 loại kiểu hình phân li theo tỉ lệ 1A-B- : 1A-bb : 1aaBB :1 aabb.
• Phép lai 2: AaBb × AaBb, đời con cho 4 loại kiểu hình phân li theo tỉ lệ 9A-B- : 3A-bb : 3aaB- : 1aabb.
• Phép lai 3: AaBB × AABb, đời con cho 1 loại kiểu hình duy nhất A-B.
• Phép lai 3: AaBB × AaBb, đời con cho 2 loại kiểu hình phân li theo tỉ lệ 3A-B- : 1aaB-.

Vậy đáp án là A

Cách 2: Phương pháp suy luận ngược

Chúng ta thấy các phương án A, B, C, D đều là phép lai 2 cặp trính trạng, các tính trạng phân li độc lập và tính trạng trội là trội hoàn toàn. Nên chúng ta phân tích một phép lai hai cặp tính trạng cho F1 có tỉ lệ phân li kiểu hình (1 : 1 : 1 : 1) thành tích 2 phép lai đều có tỉ lệ của mỗi phép lai là (1 : 1).

Cụ thể (1 : 1 : 1 : 1) = (1 : 1)(1 : 1), sẽ có hai phép lai phù hợp như trên là: AaBb × aabb và Aabb × aaBb. Chúng ta lướt qua các phương án thấy ngay kết đáp án đúng là A. Như vậy đề cho tương tự và thay phưpơng án A thành AaBb × aabb chúng ta cũng tìm được nhanh chóng.

Như vậy cách 1 là cơ bản, cách thứ 2 giải nhanh hơn nhưng để có được suy luận như vậy các em phải làm nhiều bài tập theo cách 1 rồi sẽ có cách suy luận nhanh như cách 2. Nếu cách 1 chưa biết làm thì đừng vội giải theo cách 2 nhé!
Xem thêm: Tìm tỉ lệ phân li kiểu gen ở đời con