Ở một loài thực vật, alen A quy định thân cao trội hoàn toàn so với alen a quy định thân thấp; alen B quy định quả tròn trội hoàn toàn so với alen b quy định quả bầu dục. Các cặp gen này cùng nằm trên một cặp nhiễm sắc thể thường.
Cho cây H thuộc loài này lần lượt giao phấn với 2 cây cùng loài, thu được kết quả sau:
- Với cây thứ nhất, thu được đời con gồm: 210 cây thân cao, quả tròn; 90 cây thân thấp, quả bầu dục; 150 cây thân cao, quả bầu dục; 30 cây thân thấp, quả tròn.
- Với cây thứ hai, thu được đời con gồm: 210 cây thân cao, quả tròn; 90 cây thân thấp, quả bầu dục; 30 cây thân cao, quả bầu dục; 150 cây thân thấp, quả tròn. Cho biết không xảy ra đột biến, theo lí thuyết, kiểu gen của cây H là
A. Ab/abB. Ab/aB
C. AB/ab
D. aB/ab
Hướng dẫn giải
* Xét riêng từng cặp tính trạng:
- Phép lai 1:
+ Cao/thấp = (210+150)/(30+90) = 360/120 = 3/1
=> kiểu gen của P: Aa ×Aa (1)
+ Tròn/bầu dục = (210 + 30)/(90+150) = 240/240 = 1/1
=> kiểu gen của P: Bb × bb (2)
- Phép lai 2:
+ Cao/thấp = (210+300)/(90+150) = 240/240 = 1/1
=> kiểu gen của P: Aa ×aa (3)
+ Tròn/bầu dục = (210 + 150)/(90+30) = 360/120 = 3/1
=> kiểu gen của P: Bb × Bb (4)
- Từ (1) và (3), suy ra kiểu gen của cây H phải dị hợp 2 cặp gen: (Aa, Bb).
- Từ (1) và (2) => kiểu gen của cây thứ nhất là (Aa, bb).
- Từ (3) và (4) => kiểu gen của cây thứ nhất là (aa, Bb).
* Xét phép lai thứ nhất:
P: Cây H (Aa, Bb) × Cây 1 (Aa, bb)
- Cây 1 giảm phân cho 2 loại giao tử với tỉ lệ: 1/2Ab : 1/2ab.
- F1 có Cây thấp, quả bầu dục (aa,bb) = 90/480 = 18,75% ≠ 12,5% (phân li độc lập) và ≠ 0,25% (liên kết hoàn toàn)
=> Gen A và B cùng nằm trên một NST nhưng không liên kết hoàn toàn (có hoán vị gen).
Gọi x là tỉ lệ giao tử ab được tạo ra từ cây H.
=> Tỉ lệ kiểu gen (aa, bb) = 18,75% = x*1/2
=> x = 37,5% > 25%
=> đây là giao tử liên kết
=> Kiểu gen của cây H là: AB/ab và tần số hoán vị: f=(50%-37,5%)/2 = 6,25%
* Đáp án: AB/ab