Trong đề tham khảo cho kỳ thi THPT Quốc Gia 2019, câu 117 là bài tập về tương tác gen cụ thể có nội dung như sau:
Câu 117: Một loài thực vật, cho cây hoa đỏ (P) tự thụ phấn, thu được F1 gồm 56,25% cây hoa đỏ; 18,75% cây hoa hồng; 18,75% cây hoa vàng; 6,25% cây hoa trắng. Lai phân tích cây hoa đỏ dị hợp tử về 2 cặp gen ở F1, thu được Fa. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?
I. F1 có 6 loại kiểu gen quy định kiểu hình hoa đỏ.
II. Các cây hoa đỏ F1 giảm phân đều cho 4 loại giao tử với tỉ lệ bằng nhau.
III. Fa có số cây hoa vàng chiếm 25%.
IV. Fa có số cây hoa đỏ chiếm tỉ lệ lớn nhất.
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
Hướng dẫn giải
Phép lai một tính trạng, cho P có kiểu hình hoa đỏ tự thụ phấn nhưng thu được đời con F1 có 4 loại kiểu hình phân bố theo tỉ lệ: 9/16 hoa đỏ : 3/16 hoa hồng : 3/16 hoa vàng : 1/16 hoa trắng.Suy ra, tính trạng màu sắc hoa do 2 gen nằm trên 2 cặp NST tương đồng khác nhau cùng tương tác với nhau quy định tính trạng màu sắc hoa và cây hoa P có kiểu gen dị hợp 2 cặp gen (AaBb). Ta có thể quy ước như sau:
+ A-B-: hoa đỏ
+ A-bb: hoa hồng
+ aaB-: hoa vàng
+ aabb: hoa trắng
Vậy, cây hoa P có kiểu gen AaBb tự thụ phấn sẽ thu được F1: 1/16AABB : 2/16AABb : 2/16AaBB : 4/16AaBb : 1/16AAbb : 2/16Aabb : 1/16aaBB : 2/16Aabb : 1/16aabb.
Như vậy, 4 phát biểu trên thì chỉ có phát biểu thứ III đúng.
Lời kết: Để giải nhanh bài tập này các em cần nắm vững quy luật phân li, quy luật phân li độc lập và quy luật tương tác của 2 hay nhiều gen cùng quy định một tính trạng. Ngoài ra phải có khả năng tính nhẫm nhanh những kết quả của phép lai đơn giản thông qua làm nhiều bài tập sinh học căn bản.